Gastronomi Şehri Nevşehir UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Ulusal Listesinde
Ahiler Kalkınma Ajansı koordinasyonunda Nevşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen 2023 yılı UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı başvurusu sonucunda Nevşehir ili, UNESCO Türkiye Milli Komisyonunca UNESCO Yaratıcı Şehirler Ulusal Listesi’ne Gastronomi Şehri olarak dâhil edilmiştir. Böylece Nevşehir, UNESCO Türkiye Ulusal Listesi’ndeki 6. Gastronomi Şehri olmuştur.
Zengin gastronomi kültürü ve pek çoğu coğrafi işaretli olan yöresel lezzetleri, gastronomi sektörünün büyüklüğü, Türkiye’nin ilk gastronomi lisesi ve ildeki üniversitelerde verilen gastronomi eğitimleri ile gastronomi alanında önemli bir konumda olan Nevşehir, özellikle el sanatları ve gastronominin eşsiz bir birleşimi olan Nevşehir Testi Kebabı ile de tanınmaktadır. Nevşehir’de köftür, pelver, üzüm pekmezi, üzüm turşusu, Kaymaklı kuru kaymağı, Nevşehir kabak çekirdeği, Nevşehir simidi, Nevşehir tava, Nevşehir acılısı, süpürge (bal) pekmezi, Avanos Ayhan patlıcanı, ağ pakla, asma cacığı, Derinkuyu kuru fasulyesi, incir yağlaması, peravu mantı, muhacir mantısı, Ürgüp köfte, aside, dolaz, Ürgüp baklavası, bulamaç, çiğleme, hamursuz ve çömlek peyniri gibi pek çok yöresel lezzet bulunmaktadır.
Şehirde, çok sayıda gastronomi işletmesi bulunmakta olup bu işletmeler arasında à la carte, fine-dining, tadım, kebap ve fast-food restoranları, kafeler ve farklı ülkelerin mutfaklarını sunan birçok restoran bulunmaktadır. Nevşehir’de gıda ve içecek sektörü, 2021 yılında yaklaşık olarak 32 milyon dolar gelir elde etmiştir. Nevşehir’de gıda ve içecek hizmetlerinde çalışan kişi sayısı ise toplam nüfusun yaklaşık %10’unu oluşturmakta ve gastronomi sektörü il için önemli bir istihdam alanı sunmaktadır.
Nevşehir ilinde, gastronomi alanında insan kaynağı yetiştirilmesine önem verilmektedir. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi ve Kapadokya Üniversitesi, Nevşehir’de gastronomi ve mutfak sanatları programlarında eğitim vermektedir. Bu bölümlerde mevcut durumda toplam 853 kayıtlı öğrenci bulunmaktadır (YÖKSİS, 2023). Ayrıca, şehirdeki Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri, gıda ve içecek hizmetleri ile gıda teknolojileri alanlarında eğitim vermektedir. Yakın zamanda kurulan Kapadokya Gastronomi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ise, Türkiye’nin ilk gastronomi lisesi olma özelliği ile Nevşehir’de gastronomi alanında nitelikli iş gücü yetiştirilmesi odağını destekler niteliktedir.
