Dinler, 2023 Kapadokya turizmini değerlendirdi!

Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Genel Sekreteri ve Kayakapı Premium Caves Yönetim Kurulu Başkanı Yakup Dinler,  2023 turizm sezonuna ilişkin dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu.

Çin pazarı ile ilgili abartılı beklentiler dile getirildiğini kaydeden Dinler, Kapadokya’daki ulaşım, yol ve havalimanı sorunlarına da dikkat çekerek “Ben havalimanımızdan utanıyorum, tek taraflı bagaj bandından utanıyorum, tuvaletlerinden utanıyorum, uçak kapasitesi kadar olmayan bekleme salonundan utanıyor.

2023 sezonu Türkiye turizmi için beklentilerin karşılanmadığı bir sezon oluyor. Kıyı bölgeleri ve İstanbul’un ardından, Kapadokya’daki durum da bunu doğruluyor. Bölgeye ve sezona ilişkin Turizm Güncel’de açıklamalarda bulunan Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Genel Sekreteri ve Kayakapı Premium Caves Yönetim Kurulu Başkanı Yakup Dinler, pandeminin Kapadokya’dan da çok şey götürdüğünün altını çiziyor. 2023 yılında yüksek fiyat artışına giden tesislerin 2022 yılını bile mumla arar olduğunu kaydeden Dinler,  açılan Çin pazarından 2024 yılında 2019 rakamlarının yakalanmasının bile başarı olduğunu ifade ediyor.

“Kapadokya’da da arzu edilen yoğunluk yaşanmadı”

Yakup Dinler “2023 yılında kıyı destinasyonlarının yaşadığı hayal kırıklığının Kapadokya’da da yaşanıp yaşanmadığı’ şeklindeki sorumuza şu yanıtı verdi:

“Kıyı destinasyonlarımız ile Kapadokya’yı karşılaştırmayı çok doğru bulmuyorum. Çünkü bizim kıyı destinasyonlarımızın rakipleri aslında Rodos, Mallorca, Dominik gibi dünya üzerinde aynı hizmeti sunan destinasyonlar. Ama Kapadokya için bu durum geçerli değil. Kapadokya’ya gelmek isteyen bir turistin başka bir alternatifi yok, çünkü başka bir Kapadokya yok.”

“Fakat yukarıda bahsettiğim başka bir Kapadokya olmamasına rağmen bu yıl bölge genelinde arzu edilen şekilde bir yoğunluk yaşanmadı. Elbette çoğunluğa göre daha yoğun olan işletmeler vardı ama birçok işletme hayal kırıklığı yaşadı. Elbette bunda en büyük etken yüksek maliyetler ve bölgenin çoğunluğunun normal artış oranının çok ama çok üstünde fiyatlarını şişirmeleriydi. 2022 yılında pandeminin bitmesiyle ‘birikmiş’ bir ziyaretçi yoğunluğu yaşadık ve buna istinaden bu yoğunluğun devamının geleceğini düşünen birçok işletme geçtiğimiz yıla göre yer yer yüzde 100 hatta daha da üstünde fahiş fiyat artışları yaptı. Bugün bu işletmelerin birçoğu 2022 fiyatlarını bile mumla arar oldu. Öte yandan mantıklı fiyat artışı yapıp bu fiyat artışını hizmet ve kalitesine yansıtan işletmeler kazandı ve kazanmaya devam ediyor. Yani fiyat artışı yapıp, hizmet kalitesini iyileştirmeyen tesisler kaybetti.”

“Latin Amerika’da fiyat baltalayan tur operatörleri var”

Kapadokya’da pandeminin etkilerinin sürdüğüne dikkat çeken Dinler, 2019 yılında belirli pazarlara bağımlı kalmayan Kapadokya’nın altın yılını yaşadığını hatırlattı. Pandeminin Kapadokya’dan çok şey götürdüğünü söyleyen TÜROFED Genel Sekreteri “Bunlardan en önemlisi Uzakdoğu pazarıydı. Kaldı ki Çin ve Japonya başta olmak üzere bu ülkelerden an itibariyle hala çok bir hareketlilik yok. Fakat Uzakdoğu ülkelerinin eksikliğinde 2022 yılında bazı Latin Amerika ülkeleri, Hindistan ve özellikle iç pazar / Avrupa Türkleri bir yoğunluk sağlamıştı. 2023 yılında ise Hindistan’da artan vize ücretlerine rağmen ciddi bir ilgi söz konusu. Öte yandan, bazı tur operatörlerinin fiyat baltalamasına istinaden Latin Amerika’dan belki daha çok turist geldi ama gelir anlamında kesinlikle aynı şeyi söylemek mümkün değil. İç pazar ve Avrupa Türkleri ise artan maliyetlerin ve gelir dengesizliğinin kurbanı olarak tam bir hayal kırıklığı oldu. Sonuç olarak belki münferit bazda 2019 ve 2022’ye göre nispeten daha iyi olan tesisler vardır ama genelleme yapacak olursak bu yıllara göre elbette daha iyi durumda değiliz.” şeklinde konuştu.

“Çin pazarı ile ilgili gerçeklikten uzak yorumlar yapılıyor”

Peki Çin pazarının yeniden açılması Kapadokya bölgesini nasıl etkiler?

 

2019 yılında Çin Halk Cumhuriyeti’nden gelen 350 bin turist Kapadokya’da tarihi bir doluluk sağlamıştı. 2020 Ocak ayından itibaren ise maalesef yoklar. Geçtiğimiz hafta yayınlanan yeni kararlar doğrultusunda ise uzun zaman sonra ilk defa Çin pazarında Türkiye ve haliyle Kapadokya adına iyimser bir hava oluştu. Hemen rakamlar havada uçuştu, ‘Sene sonuna kadar 300 bin Çinli ağırlarız’, yok seneye ‘1 milyon Çinli gelecek’ gibi gerçeklerden uzak, gerçekleşmesi imkansız bazı beyanatlar görüyoruz. Öncelikle haber elbette olumlu ama iyi şeylerin gerçekleşmesi zaman alacaktır. Ama Çinli turistin gelebileceği iması bile bölgemizde olumlu bir hava oluşmasını sağladı. Biz Çinli dostlarımızı, Japon dostlarımızı çok özledik. Buyursunlar gelsinler ama bu hemen uçacağız anlamına gelmez. 2024 yılında ise bu iyimser hava ile 2019 rakamlarını yakalayabilirsek büyük başarı olur. Umarım daha üstünü de başarırız, ama elbette iyi fiyatlarla. Ülkemiz bazı tur operatörlerinin yaptığı gibi bedavadan daha ucuz şekilde pazarlanacak bir ülke değil.

“Günübirlik evlerin turizme darbe vurması kaçınılmazdı”

Biliyorsunuz, son dönemin tartışma konusu günübirlik evler Kapadokya’da da pay alıyor mu?

 

Hepimiz biliyoruz ki örneğin Antalya Havalimanı’na gelen turist sayısı geçtiğimiz yıla göre artmış olmasına rağmen otellerde konaklama oranı düştü. Bu İstanbul için de geçerli başka illerimiz için de… Demek ki bu insanlar günübirlik evler olarak adlandırılan ve kaçak şekilde, vergisini ödemeden, KBS uygulamasına bağlı olmadan faaliyet gösteren yerlerde konaklıyorlar. Son dönemde Rusya – Ukrayna savaşı kaynaklı göçe bağlı olarak başlayan konut satışlar nedeniyle ve 250 bin – 400 bin dolar gibi rakamlara ev sahibi olanlar aynı zamanda TC vatandaşlığı elde etti. Bu konutların turizme darbe vurması kaçınılmazdı. Kesinlikle bir an önce gerekli önlemler alınarak bu evler kayıtdışı olmaktan çıkarılmalı.

Günübirlik evler her yerde olduğu gibi elbette Kapadokya’da da var ama genel olarak bir etki yaratmıyor. Tabi bu kayıtdışı olarak kalmaları gerektiği anlamına gelmiyor. Bir an önce Kapadokya’daki günübirlik evler de gerekli düzenlemelerden geçirilerek kayıt altına alınmalı.

“Nevşehir’de yollar hala mıcır, havalimanından utanıyorum”

Bir çok destinasyon uçuşların yetersizliğinden şikayetçi. Kapadokya’ya dönük uçuşlar yeterli mi?

Sadece uçuşlar değil genel olarak ulaşım sorunu Kapadokya’mızın kanayan yarası. Bu konuda yıllardır çözüm üretilmiyor ya da ürettirilmiyor. Hangi taraftan giriş yaparsanız yapın, Nevşehir il sınırına girildiği anda bir sihirli değnek değiyor ve 2023 yılında bile hala mıcır dökülmüş yollarla karşılaşıyorsunuz. Havalimanı deseniz tam bir facia. Bu durumu söylemekten dilimizde tüy bitti ama maalesef yapılan hiç bir çalışma yok. Geçenlerde bir tweet atmıştım, böyle bir terminal Afrika’nın ücra noktalarında bile yok diye. O tweetimin yüzde 100 arkasındayım. Kapadokya’ya gelen turist en çok harcama ortalamasına sahip turist profili, indiği havalimanı ise 1998’den bu yana sadece pisti yenilenen Kapadokya Havalimanı. O günden bu güne tuvaletindeki pisuvarlar bile değişmemiştir eminim.

Komşumuz Kayseri’ye yepyeni, 5-6 körüklü yeni terminal yapıldı, açılması an meselesi. Uçak uçmayan Tokat’a geçen yıl 550 milyon TL’ye yeni havalimanı yapıldı, ama konu turistlerin göz bebeği Kapadokya oldu mu maalesef hiç bir faaliyet yok. Ben havalimanımızdan utanıyorum, tek taraflı bagaj bandından utanıyorum, tuvaletlerinden utanıyorum, uçak kapasitesi kadar olmayan bekleme salonundan utanıyorum, her şeyinden utanıyorum ama utanması gerekenler maalesef utanmıyor. Yıllardır verilen sözler havalimanımız için yerine getirilmiyor. Biz sektör temsilcileri olarak bunu dile getirmekle mükellefiz, “siz neden yapmıyorsunuz?” diyen bile olabiliyor maalesef. Umarım bu soruna çare bulunur, hem de hemen!

“THY bizim yolcumuzu Kayseri’ye uçurmayı yeğliyor”

Asıl soruya gelecek olursak, uçuşlar yeterli mi? Hayır kesinlikle değil. Şu an yaz sezonunda sadece İstanbul’dan ve İstanbul’a günde 5 seferimiz mevcut, onlar da yoğun dolulukta işlem görüyor. Eminim bu sayı 10 bile olsa yine dolacaktır. Ama her nedense THY bizim yolcumuzu Kayseri’ye uçurmayı yeğliyor ve günde 11-12 sefer ile bizim yolcumuz Kayseri Havalimanı’na ciddi bir yoğunluk sağlıyor ve yıllar geçtikçe sağlamaya devam edecek gibi. Nevşehir’e / Nevşehir’den Antalya, İzmir hatta direkt yurtdışı seferlerimiz olması gerekirken DHMİ’nin, THY’nin ve diğer tüm firmaların Nevşehir’e gösterdiği önemi (!) gördükçe cidden çok üzülüyorum.

“2024 yılında 2019 yılını geçeriz ama…”

Kapadokya turizmi açısından şu anda bakıldığında 2024 yılı nasıl görünüyor?

2024 yılı için net olarak şunu söyleyebilirim, işletmecilerimiz gerçeklikten uzak bir fiyatlandırma yapmazsa, Çin pazarı 2019 yılındaki rakamlara yaklaşırsa, Japonya pazarı hareketlenme ibaresi gösterirse ve biz turizmcilere ek vergi gelmezse 2024 yılı 2019 yılını çok rahatlıkla geçer ve geçeceğine de yürekten inanıyorum.